ประชุมกฎหมายมหาชนและเอกชน 21 ธันวาคม 2547 12:55 น.                            หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือที่ทางมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดพิมพ์ขึ้นเนื่องในโอกาสครบรอบ 100 วัน แห่งการอสัญกรรมของ ดร.ปรีดี พนมยงค์ (9 ส.ค.2526) โดยนำเอาบทความและคำอธิบายกฎหมายทั้งมหาชนและเอกชนของ ดร.ปรีดี พนมยงค์ มารวบรวมไว้                             ที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่งสำหรับนักกฎหมายมหาชน คือ การนำเอา "คำอธิบายกฎหมายปกครอง" ที่ ดร.ปรีดีฯได้เขียนขึ้นในปี พ.ศ.2474 (ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 1 ปี) มาเผยแพร่อีกครั้งหนึ่ง                             คำอธิบายกฎหมายปกครองของ ดร.ปรีดีฯ แบ่งเป็น 4 ภาค ในภาคแรกได้บรรยายถึง "ระเบียบการปกครอง" ซึ่งมีการนำเอารูปแบบการปกครองของประเทศมาอธิบาย มีการอธิบายถึงความหมายและรูปแบบของรัฐบาล ฝ่ายนิติบัญญัติ อำนาจบริหารและอำนาจตุลาการ รวมทั้งยังพูดถึงการปกครองส่วนภูมิภาคและส่วนท้องถิ่นไว้อย่างละเอียดและเป็นระบบโดยมีการพูดถึง "คดีปกครองของท้องถิ่น" เอาไว้ด้วยส่วนหนึ่ง ในภาคสองจะเป็นเรื่อง "การงานในทางปกครอง" ซึ่งผู้เขียนได้อธิบายถึง "การกระทำในทางปกครอง" โดยไล่อธิบายตั้งแต่ คำสั่ง คำบังคับของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวลงมาจนถึงข้อบังคับเสนาบดี มีการอธิบายถึง "การกระทำฝ่ายเดียว" และ "การกระทำหลายฝ่าย" รวมถึงยังมีการกล่าวถึง "สาธารณสมบัติ" ของแผ่นดินไว้ด้วย ส่วนในภาคสาม จะเป็นการอธิบายถึง "การคลังของประเทศ" เช่นเรื่อง งบประมาณ รายได้และรายจ่ายของประเทศ ส่วนในภาคสี่นั้นเป็นเรื่อง "คดีปกครอง" ซึ่งผู้เขียนได้บรรยายถึงการฟ้องเจ้าหน้าที่ในทางปกครองต่อศาลยุติธรรมอันเป็นไปตามที่ปฏิบัติกันมาในสมัยนั้น และนอกจากนี้ในบทเดียวกัน ยังได้มีการกล่าวถึงการอุทธรณ์คำสั่งหรือการกระทำของเจ้าหน้าที่ในทางปกครองที่กระทำกันอยู่ในช่วงระยะเวลาดังกล่าวด้วยเช่นกัน                             หนังสือเล่มนี้ ปัจจุบันคงหาซื้อลำบากเว้นแต่ไปตามร้านหนังสือเก่า แต่อย่าไรก็ตาม pub-law.net คิดว่าเป็นหนังสือกฎหมายปกครองยุคแรกของเมืองไทยที่มีความน่าสนใจเป็นอย่างยิ่งทั้งเหตุผลทางประวัติศาสตร์และเหตุผลทางวิชาการ กล่าวคือ หนังสือนี้เขียนขึ้นในขณะที่ประเทศไทยยังอยู่ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ แต่มีการพูดถึงรูปแบบการปกครองประเทศและรัฐบาลแบบตะวันตกซึ่งปกครองในระบอบประชาธิปไตย ซึ่งน่าจะถือได้ว่าเป็นของ "แปลกและใหม่" ในห้วงเวลาดังกล่าว ส่วนเนื้อหาสาระก็มีความ "ก้าวหน้า" มากเพราะมีการกล่าวถึง "คดีปกครอง" เอาไว้อย่างละเอียด ซึ่งก็เป็นที่น่าแปลกใจว่าจากนั้นเป็นต้นมา สิ่งต่างๆที่ ดร.ปรีดีฯได้เขียนไว้เกี่ยวกับศาลปกครองก็ได้หายไปจากวงวิชาการเป็นเวลานานเกือบ 50 ปี และเริ่มมาปรากฏอีกทีเมื่อ 10 ปีเศษที่ผ่านมา                             เหตุผลในการนำหนังสือเล่มนี้มาแนะนำก็เพราะเป็นตำรากฎหมายมหาชนที่ classic เล่มหนึ่ง สมควรที่นักกฎหมายมหาชนรุ่นใหม่จะทำการศึกษาอย่างละเอียด แม้ปัจจุบันจะหายากแต่ก็เข้าใจว่าตามห้องสมุดคณะนิติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยต่างๆคงพอมีอยู่บ้าง หากผู้อ่านไม่สามารถหาหนังสือเล่มนี้ได้ ลองติดต่อที่ห้องสมุดคณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ ดูเพราะมีอยู่หลายเล่ม พิมพ์จาก http://public-law.net/view.aspx?ID=270 เวลา 25 พฤศจิกายน 2567 10:32 น. Pub Law Net (http://www.pub-law.net)